Тірі организмдерде міндетті түрде болатын касиеттердің бірі ол артына ұрпақ қалдыру, басқаша айтқанда бір особьтың өзі секілді жас особьтардың тұтас сериясын немесе кем дегенде біреуін беруге қабілеттілігі.

Көбеюдің бір-бірінен принциптік айырмашылығы бар екі түрі белгілі. Жыныстық және жыныссыз.

Жыныссыз көбею

Жыныссыз көбеюдің екі түрі бар: вегативтік және нағыз жыныссыз. Кейбір сатыдағы өсімдіктерде жыныссыз көбеюдің осы екі түрінің арасында айқын шекара болмайды.

Вегатативтік көбеюі.

Вегетитивтік көбеюі талломның, тамырдың, сабақтың, бөліктері арқылы жүзеге асырыллады. Ол өсімдіктердің регенерацияға қабілеттілігіне, яғни өсімдіктің бір бөлігінен тұтас роганизмнің пайда болуына негізделген.

Бір жасушалы өсімдіктерде ( балдарларда, бактерияларда) вегатативтік көбеюі жасушаның тең екіге бөліну арқылы жүреді, ал коллониялы және көп жасушалы өсімдіктерде талломдарының бірнеше бөліктерге бөлінуі арқылы, саңырқұлақтарда мамандаған бір жасушалы құрылым арқылы жүзеге асырылады.

Жабық тұқымды өсімдіктерде вегетативтік көбеюі тамырдың, сабақтың, жапырақтың бөліктермен және бүршектері арқылы жүзеге асады. Сонымен бірге төсімдіктер тамыр сабақтары, түйнектері, сабақтың өзгерген түрлері арқылы да вегетативтік жолмен кобеюі алады. Ауыл шаруашылығ практикасында көкініс, жеміс-жидек және сәндік ретінде өсірілетін өсімдіктерді қолдан көбейтудің мынадай бөліктері пайдаланады: түйнектерін ( картоп, георгин); тамыр сабақтарын ( құртқашаш - флокс); мұртшаларын                    (бүлдрген) баданаларын ( пияз, қызғалтақ); тамырдың атбасын шие көптеген мәдени жағдайда өсірілетін өсімдіктер қалемшелерімен, иілген сабақтармен, сонымен бірге телу арқылы да көбейеді.

Нағыз жыныссыз жолмен көбеюі.

Нағыз жыныссыз жолмен көбкюі арнайы мамандаған жасушылар арқылы іске асыралады. Споралардың қатта қабықшасы болады және олар желмен таралады. Зооспоралардың қаттық қабықшасы болмайды және тамыршаларыныңкөмегімен қозғалады. Олар жыныссыз көбею органы болып табылады және спорангилардың ішінде жетіледі.

Спораның түрі көп шығу тегіне және атқаратын қызметіне қарай оларды екі топқа бөледі:жыныссыз көбеөге арналған споралар және жыныстық жолмен көбеюге арналған споралар.

Жыныссыз көбеюге арналған споралар митотикалық бөліністерден соң пайда болады және тікелей жаңа особьтар беруге қабілетті келеді. Пісіп жетілген спора аналық ағзаны тастап шығады да өсімдіктердің көбеюін және тарауын қамтамасыз етеді. Мұндай споралармен көбею төменгі сатыдағы өсімдіктерге тән ( абалдырларға, саңырқұлақтарға).